Tản mạn nhân sinh

Em sẽ là mùa xuân của Mẹ 
Em sẽ là màu nắng của Cha 
Em đến trường học bao điều lạ 
Môi biết cười là những nụ hoa

Trang sách hồng nằm mơ màng ngủ 
Em gối đầu trên những dòng thơ 
Em thấy mình là hoa hồng nhỏ 
Bay giữa trời làm mát ngày qua

Trời mênh mông, đất hiền hòa 
Bàn chân em đi nhẹ nhẹ 
Đưa em vào tình người bao la

Cây có rừng bầy chim làm tổ 
Sông có nguồn từ suối chảy ra 
Tim mỗi người là quê nhà nhỏ 
Tình nồng thắm như mặt trời xa

Nếu gặp Trịnh Công Sơn, tôi sẽ đề nghị: đố Ngài viết được bài hát nào không có âm dương ngũ hành tam tài. Trịnh Công Sơn sẽ bảo: viết dư sức, nhưng không ưng.
Một tác phẩm để đời, để rồi đi vào lòng người là tác phẩm trọn vẹn và quân bình âm dương ngũ hành tam tài. Có thể tác giả không cố ý viết vậy nhưng khi tác giả tự thấy hợp lý thì tác phẩm phải như vậy. Từ nhạc Trịnh cho đến tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung cho đến Chiến Tranh và Hòa Bình của Lép Tônxtôi đều là những tác phẩm hàm chứa và cân bằng âm dương ngũ hành tam tài. Ân oán tình thù giữa các nhân vật xen hòa trộn lẫn, nhưng cuối cùng đều đạt sự cân bằng, có đủ chua cay mặn ngọn đắng nên độc giả ưa thích. Bất cứ sự mất cân bằng nào sẽ đều gây cho người đọc cảm thấy có gì đó sai sai.
Trịnh Công Sơn là nhạc sĩ thiên tài với cách cục Thiên Hình Văn Khúc, ông cảm nhận được trời đất người nên sản sinh ra những ca khúc thấu tình. Vì thấu nên đi vào lòng người. Những ca khúc ông viết thể hiện ông là một cao thủ về dịch lý. Ca từ mang đậm chất thiền, và tính không vong trên mọi giai điệu. Nhật nguyệt, được mất, vui buồn, xưa nay, từng cặp âm dương đối ngẫu được khéo léo lồng ghép trong tác phẩm.

Em sẽ là mùa xuân của Mẹ 
Em sẽ là màu nắng của Cha 
Em đến trường học bao điều lạ 
Môi biết cười là những nụ hoa
Mở đầu bài hát là căn bản của vũ trụ, nhị nguyên âm dương, biểu hiện ở cha mẹ. Mẹ là Thái Âm thuộc thủy luôn tam hợp với Thiên Lương mộc, hợp với mùa xuân, biểu tượng của cây cối đâm chồi. Cha là Thái Dương thuộc hỏa, hợp mùa hạ, biểu tượng của ánh nắng, chiếu cho chồi non phát triển. Đây là tượng mẹ sinh, cha dương. Âm sinh còn dương bồi. Mẹ chỉ mong bé khỏe, con cha mong bé lập được công danh.
Em bé đến trường là xuất cung Thiên Di môi trường xã hội, học được bao điều lạ từ cung thiên di. Môi biết cười là Hồng Loan Thiên Hỉ. Đây là Đào Hồng Hỉ thuở nhỏ, thuở ban sơ. Đào Hồng Hỉ là bộ tam minh hợp với mùa xuân mùa hạ, hợp với mộc hỏa. Mộc hỏa là nơi khai sinh và phát triển của dương khí. Mộc là lòng nhân là tình thương, hỏa là ánh sáng là văn minh. Đây cũng là thời kỳ sơ khai của đời người, đầy ắp tình thương thuở nhân chi sơ. Nói về em bé như một chồi cây, đi học sự văn minh như chồi cây vươn lên đón nắng sớm. Trịnh Công Sơn dùng tượng mộc hỏa thông minh ở đây không gì hợp hơn.

Trang sách hồng nằm mơ màng ngủ 
Em gối đầu trên những dòng thơ 
Em thấy mình là hoa hồng nhỏ 
Bay giữa trời làm mát ngày qua 
Trang sách hồng và dòng thơ là tượng của Văn Xương Văn Khúc, sách vở và những câu chuyện cổ tích. Khi mới sinh ra, con người tin vào chuyện cổ tích. Lớn lên thì nghi ngờ cổ tích, phủ nhận và bài xích cổ tích. Về già thì biết cổ tích là có thật và lại ngồi viết cổ tích cho thế hệ sau. Cho nên em bé bay, em bay trong những giấc mơ tuổi thơ. Đây là lúc gặp Thiên Không thuở trẻ tuổi, Đào Hồng như những cánh hoa bay trong vùng trời Thiên Không. Thiên Không lúc trẻ là những giấc mơ, vùng trời của mơ ước. Thiên Không về già mới là cái hố sâu vực thẳm.

Trời mênh mông, đất hiền hòa 
Bàn chân em đi nhẹ nhẹ 
Đưa em vào tình người bao la 
Đây là những câu thơ đậm chất tam tài. Trời mênh mông, đất hiền hòa, tình người bao la nhân hòa. Em bước bàn chân nhè nhẹ đi giữa tam tài, khi thiên thời địa lợi nhân hòa. Bài hát này viết về một em bé nhưng đó là khát khao mệnh lý thuận lợi chốn vô thường của chuyên gia mệnh lý Trịnh Công Sơn. Không thể cô đọng hơn, bàn chân em đi là đi vào giữa tình người bao la.

Cây có rừng bầy chim làm tổ 
Sông có nguồn từ suối chảy ra 
Cây là mộc, chim là hỏa. Chim xương rỗng bay cao chủ hỏa khí bốc lên. Cây rừng cho bầy chim làm tổ là tượng mộc hỏa tương sinh, mộc hỏa thông minh, đại cách thứ nhất của mệnh lý. Sông có nguồn từ suối là tượng kim thủy tương sinh, kim bạch thủy thanh. Kim trắng nước xanh là đại cách thứ hai của mệnh lý. Trong mệnh lý, mộc là thiếu dương, hỏa là lão dương. Dương thăng, dương bay lên, nên cây và lửa đều hướng vươn lên cao. Kim là thiếu âm, thủy là lão âm. Âm giáng, âm rơi xuống, nên kim và nước đều có hướng sa xuống lắng xuống chảy xuống thấp. Văn minh ánh sáng là tuổi trẻ, trung niên cô đọng là kim, về già kim tan chảy lưu truyền kiến thức là thủy. Tuổi trẻ cuồng liệt như ngọn lửa, về già trầm lắng như dòng nước.
Mộc muốn hướng thành hỏa, kim muốn hướng thủy. Nhưng lão dương hỏa thì muốn dụng lão âm thủy, lão âm thủy thì cần dụng lão dương hỏa. Đây là triết lý cao thâm nhất của ngũ hành. Cho nên mới có hai đại chính cách là mộc hỏa thông minh và kim bạch thủy thanh. Một đại cách dương, và một đại cách âm. Hỏa khắc kim cũng là đại cách nhưng là đại phản cách. Không nhiều người hiểu được điều này, nên mới mang ngũ hành đi sinh khắc tùm lum. Nếu bạn lạc lối trong rừng ngũ hành thì quay lại đọc bài này của tôi, bạn nắm vững ba đại cách trên là đủ, và luôn tâm niệm dụng ngũ hành trong lý âm dương sẽ không lạc lối.

Tim mỗi người là quê nhà nhỏ 
Tình nồng thắm như mặt trời xa
Hai câu này đậm chất thiền. Hàm ý chốn về cuối cùng chính là trái tim mình, quê nhà chính là trái tim mình. Người nào quên quê hương chẳng khác gì không có tim. Và khi bị mất tim, hãy quay lại chốn quê nhà, bạn sẽ tìm thấy tim mình. Đi đâu cũng mang quê hương trong trái tim mình. Mà cũng là lời nhắn nhủ, sau tất cả chỉ cần giữ được trái tim đậm tình người là cuộc đời của em bé hoa hồng nhỏ sẽ thành công, bất kể danh lợi thế nào. Bất kể danh lợi thế nào, trong trái tim vẫn thắp một ngọn lửa nồng thắm của tình người. Ở giữa bài thơ, em bé đi vào tình người bao la, đến cuối cùng tình người đó thấm đẫm ngấm vào tim em hóa lên ngọn lửa. Cuộc đời em bé đến đây, cơ bản tiến hóa thành công. Mặt trời dù có xa nhưng ở ngay trong trái tim này. Mà trái tim có lửa, hàm ý là sẽ vượt qua sương giá mùa đông phía trước. Trái tim có lửa, cảnh đời dù khổ quá hay sướng quá đều sẽ vượt qua.
Mượn lời Trịnh Công Sơn kính chúc các bạn một mùa đại lễ Vu Lan đầy hồng trắng và hồng đỏ, và trong trái tim luôn đậm tình người.